ΑΣΘΜΑ

Το άσθμα είναι μία χρόνια πάθηση του αναπνευστικού συστήματος που απασχολεί κυρίως παιδιά και άτομα νεαρής ηλικίας. Πρόκειται για μία χρόνια φλεγμονή των πνευμονικών αεραγωγών, η οποία προκαλεί διόγκωση της εσωτερικής μεμβράνης των αεραγωγών, σύσπαση των μυών γύρω από τους αεραγωγούς και παραγωγή περισσότερης βλέννης. Τα φαινόμενα αυτά προκαλούν στένωση των αεραγωγών και δυσκολεύουν την αναπνοή.

Διακρίνεται σε:

Πού οφείλεται η νόσος – Αίτια - Παράγοντες που την πυροδοτούν

Το άσθμα σε πολλές περιπτώσεις είναι κληρονομική νόσος. Άλλοι παράγοντες που μπορούν να πυροδοτήσουν την νόσο είναι:

  1. Αλλεργία. Όπως ήδη αναφέρθηκε η αλλεργία είναι ιδιαίτερη συχνή στα νεαρά άτομα. Στις πιο γνωστές ουσίες που προκαλούν αλλεργία, ανήκουν γύρεις διαφόρων δένδρων ή φυτών, μύκητες, οικιακή σκόνη (ή καλύτερα παράσιτα που ζουν στη σκόνη), τρίχες ή λέπια ζώων, πούπουλα, φάρμακα και τροφές όπως π.χ. τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αυγά, σιτάρι, καρύδια, σοκολάτα, ψάρι, οστρακοειδή κ.ά
  2. Λοιμώξεις κυρίως του αναπνευστικού συστήματος όπως π.χ. κρυολογήματα, γρίπη, ιγμορίτιδα κ.ά.
  3. Ψυχολογικοί παράγοντες όπως έντονη χαρά ή λύπη.
  4. Περιβαλλοντολογικοί παράγοντες όπως η αναπνοή καπνών και μολυσμένου ατμοσφαιρικού αέρα.
  5. Επαγγελματικοί παράγοντες όπως η εισπνοή σκόνης ή αερίων μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση της ειδικής μορφής άσθματος που λέγεται επαγγελματικό. Το αλεύρι, τα ρινίσματα ξύλου, οι αναθυμιάσεις χρωμάτων ή λιωμένων μετάλλων, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ουσιών που συναντώνται στον εργασιακό χώρο και που πολλές φορές ευθύνονται για την πρόκληση επαγγελματικού άσθματος.Σε πολλές περιπτώσεις πολλοί ασθενείς δεν γνωρίζουν ότι έχουν άσθμα, υποεκτιμούν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων τους και δεν επισκέπτονται τον γιατρό τους. Γενικά το άσθμα έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών και περιορίζει την συμμετοχή τους στις καθημερινές δραστηριότητες

Επιδημιολογικά Στοιχεία

Πως εκδηλώνεται η νόσος - Συμπτώματα

Κλινικές μορφές του βρογχικoύ άσθματος:

  1. Το παροξυσμικό βρογχικό άσθμα. Όπου τα συμπτώματα εμφανίζονται σποραδικά, ύστερα από έκθεση σε αντιγόνο ή λοίμωξη του αναπνευστικού. Ασθενείς ευαισθητοποιημένοι σε γύρεις εκδηλώνουν παροξυσμούς σε ορισμένη εποχή του έτους, συνήθως την άνοιξη, (εποχιακό άσθμα). Το παροξυσμικό βρογχικό άσθμα χαρακτηρίζεται ελαφρύ, όταν ο ασθενής εμφανίζει σποραδικά 1 -2 φορές το μήνα δύσπνοια, δυσχέρεια στην πλήρωση του θώρακα με αέρα και συριγμό. Οι παροξυσμοί αυτοί, όπως έδειξαν συνεχεία μετρήσεις των αντιστάσεων των αεροφόρων οδών, ενδέχεται να είναι σοβαροί. Σπανιότερα σε παιδιά και νεαρά άτομα οι παροξυσμοί είναι ιδιαίτερης βαρύτητας.
  2. Το χρόνιο βρογχικό άσθμα, όπου οι ασθενείς παρουσιάζουν απόφραξη σ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Χαρακτηρίζεται ως βαρύ ή ελαφρύ, ανάλογα με τον βαθμό των νυχτερινών αφυπνίσεων λόγω δύσπνοιας,τον χρόνο που απαιτείται μετά την πρωινή αφύπνιση προκειμένου να υποχωρήσει η δύσπνοια και την κατανάλωση βρογχο-διασταλτικών φαρμάκων.
  3. Το αιφνίδιο βρογχικό άσθμα Με τον όρο αυτό περιγράφονται επικίνδυνες για τη ζωή κρίσεις βρογχικoύ άσθματος. Οι ασθενείς παρουσιάζουν έντονη δύσπνοια και ορθόπνοια με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν τους επικουρικούς μυς. Ενδέχεται να παρουσιάζουν συγχυτική κατάσταση, απώλεια των αισθήσεων και κυάνωση.

Το άσθμα εκδηλώνεται με ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα:

Τα συμπτώματα αυτά είναι συνήθως παροξυσμικά, εμφανίζονται δηλαδή μετά από έκθεση σε κάποιο εκλυτικό παράγοντα και υποχωρούν με τη θεραπεία. Η συχνότητα εμφάνισης και η διάρκεια των συμπτωμάτων καθορίζουν τη βαρύτητα του άσθματος. Σε αρκετά παιδιά με άσθμα μερικά συμπτώματα (π.χ. βήχας ή “βράσιμο” κυρίως τη νύχτα ή μετά από άσκηση) μπορεί να επιμένουν και μετά το τέλος ενός παροξυσμικού επεισοδίου.

Θεραπεία – Μέθοδοι αντιμετώπισης

Δεν υπάρχει θεραπεία που να επιτυγχάνει πλήρη ίαση της νόσου, αλλά υπάρχουν κάποιες κατηγορίες φαρμάκων που βοηθούν στον έλεγχο και την ανακούφιση των συμπτωμάτων, βελτιώνοντας παράλληλα και την πνευμονική λειτουργία.

Η θεραπεία συνίσταται σε:

Τα ρυθμιστικά φάρμακα, στα οποία ανήκουν τα αντιφλεγμονώδη. Τα εισπνεόμενα στεροειδή, έχουν την ισχυρότερη αντιφλεγμονώδη δράση και είναι θεραπεία πρώτης επιλογής ακόμη και για ασθενείς με ήπιο άσθμα.

Τα βρογχοδιασταλτικά ανακουφίζουν τους ασθενείς από τα συμπτώματα σε μικρό χρόνο.

Τέλος η χορήγηση σταθερού συνδυασμού εισπνεόμενου κορτικοστεροειδούς με βρογχοδιασταλτικό μέσω μιας συσκευής εισπνοών, η οποία βοηθά στον καλύτερο έλεγχο του άσθματος και στη βελτίωση της συμμόρφωσης των ασθενών στη θεραπεία

Στο άσθμα υπάρχει μεγάλη μεταβλητότητα των κλινικών εκδηλώσεων ανάμεσα στους διάφορους ασθενείς αλλά και στον καθένα χωριστά.

Υπάρχει συσχετισμός δερματικών εκδηλώσεων (έκζεμα) και γενικότερα αλλεργίας και βρογχικού άσθματος.

Τονίζεται η συμμετοχή του ψυχικού παράγοντα στην εκδήλωση του βρογχικoύ άσθματος και την πρόκληση των παροξυσμών.

Οι παρενέργειες των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για το βρογχικό άσθμα είναι κυρίως παρενέργειες των κορτικοειδών και είναι σε χορήγηση από το στόμα. Αυτά προκαλούν πιθανή οστεοπόρωση, ψυχολογικές διαταραχές, παχυσαρκία, αναστολή της ανάπτυξης στα παιδιά, αμηνόρροια, διαβήτη, υπερλιπιδαιμία, υπέρταση, καταρράκτη, γλαύκωμα, αιμορραγίες από το γαοτρεντερικό, αύξηση της συχνότητας των λοιμώξεων, αναζωπύρωση φυματίωσης, μυοπάθεια, κ.α.

Πώς να προφυλαχτείτε από τη νόσο - Πρόγνωση

Η πρόγνωση του παιδικού άσθματος στην Ελλάδα είναι καλή, δεδομένου ότι 2 στα 3 παιδιά σταματούν να έχουν συμπτώματα μετά το 10ο-12ο χρόνο της ζωής

Τα νήπια με άσθμα, το οποίο εκλύεται μόνο μετά από ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, έχουν αρκετές πιθανότητες να απαλλαγούν από τα συμπτώματα αυτά κατά τη σχολική ηλικία. Σε ορισμένα όμως από αυτά τα παιδιά το άσθμα επιμένει