ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ

Σφηνοειδείς Εκτομές (Wedge Resections)

Πρόκειται για την χειρουργική εκτομή ενός τμήματος – τεμαχίου του πνεύμονα συνήθως περιφερικής εντόπισης που είναι ανατομικά μικρότερο από τα ανατομικά πνευμονικά τμήματα. 

Ενδείξεις για την διενέργεια μιας Σφηνοειδούς εκτομής είναι:

Δύναται να διενεργηθεί με κλασσική πλάγια θωρακοτομή (ανοικτά) αλλά η μέθοδος αυτή τείνει να εγκαταλειφθεί πλήρως διότι η διενέργεια μιας σφηνοειδούς εκτομής πνεύμονα χαρακτηρίζεται πλέον εύκολη με την διενέργεια μίας εκ των Ελάχιστα Επεμβατικών μεθόδων Θωρακοχειρουργικής δηλαδή τη Θωρακοσκοπική μέθοδο (V.A.T.S.) ή την Ρομποτική μέθοδο (R.A.T.S.).

Ο χρόνος νοσηλείας είναι κατά μέσο όρο 3 ημέρες και μετεγχειρητικά ο ασθενής έχει σωλήνα παροχέτευσης για περίπου 2 ημέρες.

Η ανάρρωση του ασθενούς με τις Ελάχιστα Επεμβατικές μεθόδους των σφηνοειδών εκτομών είναι εντυπωσιακά γρήγορη και ποιοτική.

Τμηματεκτομές Πνεύμονα (Segmentomies)

Η διαγνωστική διενέργεια της αξονικής τομογραφίας υψηλής ευκρίνειας (HRCT) τα τελευταία χρόνια οδήγησε στον εντοπισμό ολοένα και μικρότερων οζιδίων ή σκιάσεων του πνεύμονα. Έτσι εισήλθε στην θωρακοχειρουργική καθημερινότητα ο όρος GGO – GGN Ground glass opacity – Ground glass nodule, δηλαδή σκίαση ή οζίδιο δίκην θαμβής υάλου (θαμπού γυαλιού), το οποίο συχνά αντιπροσωπεύει ένα αρχικό στάδιο κακοήθειας του πνεύμονα.

Έτσι λοιπόν αναπτύχθηκε χειρουργικά η έννοια της ανατομικής Τμηματεκτομής πνεύμονα, της εκτομής δηλαδή συγκεκριμένου ανατομικού πνευμονικού τμήματος αφού διαιρεθούν και αποκοπούν τα τμηματικά αγγεία και ο τμηματικός βρόγχος.

Εξαιρετικά σημαντικό για τη διενέργεια μια τμηματεκτομής είναι ο ακριβής εντοπισμός του τμήματος που περιέχει τη βλάβη ώστε να αναζητηθούν τα χειρουργικά τα αγγεία που αφορούν το συγκεκριμένο τμήμα.

Υπάρχουν περιπτώσεις που η βλάβη βρίσκεται στα όρια δύο πνευμονικών τμημάτων, οπότε σε αυτήν την περίπτωση είναι αναγκαία η εκτομή πέρα από τα ανατομικά όρια του πνευμονικού τμήματος.

Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης ότι για υπέργηρους ασθενείς και για ασθενείς με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια για περιφερικά κακοήθη οζίδια, η διενέργεια τμηματεκτομής αντί για λοβεκτομή (που πιθανώς οι ασθενείς αυτοί δεν θα άντεχαν αναπνευστικά) έχει την ίδια μετεγχειρητική προγνωστική αξία.

Οι Τμηματεκτομές είναι ιδιαίτερα ανατομικές επεμβάσεις και ιδιαίτερα απαιτητικές. Κατά πολλούς κάποιες τμηματεκτομές έχουν βαθμό δυσκολίας μεγαλύτερο και από αυτόν μιας λοβεκτομής διότι οι παρασκευές και η ανεύρεση των τμηματικών αγγείων γίνονται ενδοπαρεγχυματικά.

Πάντα στο τέλος μίας τμηματεκτομής αναζητούμε την βλάβη στο εξαιρεθέν τμήμα στο χειρουργικό τραπέζι πριν αποσταλεί το υλικό στο ανατομοπαθολογικό εργαστήριο για να είμαστε σίγουροι ότι εξαιρέθηκε σωστά.

Οι τεχνικές που προτείνονται είναι οι Ελάχιστα Επεμβατικές τεχνικές: Θωρακοσκοπική και Ρομποτική. Τα αποτελέσματά τους είναι εξαιρετικά με άριστη μετεγχειρητική πορεία των 3 ημερών περίπου.

Λοβεκτομές (Lobectomies)

Η πιο συνήθης ένδειξη διενέργειας μίας Λοβεκτομής πνεύμονα είναι ο καρκίνος του πνεύμονα. Υπάρχουν όμως και σπανιότερες περιπτώσεις άλλων νοσημάτων που απαιτούν Λοβεκτομή όπως:
αποστήματα πνεύμονα ή άλλες κοιλοτηκές εξεργασίες μη κακοήθους αιτιολογίας

Η πιο συνήθης ένδειξη διενέργειας μίας Λοβεκτομής πνεύμονα είναι ο καρκίνος του πνεύμονα. Υπάρχουν όμως και σπανιότερες περιπτώσεις άλλων νοσημάτων που απαιτούν Λοβεκτομή όπως:
αποστήματα πνεύμονα ή άλλες κοιλοτηκές εξεργασίες μη κακοήθους αιτιολογίας

αριστερή κάτω λοβεκτομή

Τα είδη των λοβεκτομών πνεύμονα είναι τα ακόλουθα:

Ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε περίπτωσης μπορεί να απαιτηθεί η εξαίρεση δύο πνευμονικών λοβών και αυτό στη δεξιά πλευρά. Σε αυτές τις περιπτώσεις μιλάμε για διενέργεια Διλοβεκτομής.

Τα είδη των διλοβεκτομών είναι τα ακόλουθα:

Δεν έχει νόημα να διενεργηθεί άνω και κάτω διλοβεκτομή πνεύμονα διότι αν ο μέσος λοβός παραμείνει στο ημιθωράκιο δεν είναι ικανός λόγω μεγέθους να καλύψει μετεγχειρητικά όλον τον χώρο του ημιθωρακίου και λόγω έλλειψης στηρικτικών επιφανειών γύρω του θα υποστεί και συστροφή. Σε μια τέτοια περίπτωση θα αφαιρεθεί όλος ο δεξιός πνεύμονας, θα γίνει δηλαδή Πνευμονεκτομή.

Οι Λοβεκτομές είναι ιδιαίτερα απαιτητικές επεμβάσεις που απαιτούν ακρίβεια και στρατηγική.

Η σειρά των αγγειακών αποκλεισμών που πρέπει να τηρηθεί κατά την διενέργεια τους είναι ύψιστης ογκολογικής σημασίας.

Μετά την αφαίρεση ενός λοβού του πνεύμονα, ο εναπομείναντας πνεύμονας αυξάνει σε όγκο και καταλαμβάνει τον χώρο του λοβού που αφαιρέθηκε.

Η λοβεκτομή μπορεί να διενεργηθεί:

  1. Θωρακοσκοπικά (VATS)
  2. Ρομποτικά (RATS)

Προτείνεται ξεκάθαρα η διενέργεια Λοβεκτομής εάν αυτό είναι δυνατόν με Ελάχιστα Επεμβατική μέθοδο διότι με αυτές τις τεχνικές η μετεγχειρητική περίοδος είναι κατά πολύ ποιοτικότερη και οι πιθανές επιπλοκές σημαντικά λιγότερες.

Μετά την αφαίρεση του λοβού τοποθετείται ένας σωλήνας παροχέτευσης (bulau).

Ο απαιτούμενος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο είναι από 3 έως 6 ημέρες ενώ στην ανοικτή λοβεκτομή έως και δέκα ημέρες.

Είναι δυνατή η παραμονή στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας το πρώτο 24ωρο.

Οι Λοβεκτομές για ογκολογικούς λόγους πρέπει πάντα να συνοδεύονται από λεμφαδενικό καθαρισμό του μεσοθωρακίου.

Πνευμονεκτομή (Pneumonectomies)

Η πνευμονεκτομή είναι η χειρουργική αφαίρεση ολόκληρου του πνεύμονα, συνεπώς μπορεί να είναι είτε δεξιά, είτε αριστερή.

Η κύρια αιτία που μπορεί να οδηγήσει έναν ασθενή σε πνευμονεκτομή είναι ο Καρκίνος του πνεύμονα.

Πρόκειται για μια βαρία εγχείρηση που για να μπορέσει να διενεργηθεί πρέπει ο ασθενής να μπορεί με τον πνεύμονα που θα μείνει να μπορεί να επιτελέσει το έργο της αναπνοής. Αυτό διερευνάται προεγχειρητικά μέσω της Σπιρομέτρησης κυρίως.

Η δεξιά πνευμονεκτομή είναι βαρύτερη για τον ασθενή από ότι η αριστερή λόγω του μεγέθους του δεξιού πνεύμονα που είναι μεγαλύτερος.

Οι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν στην αναγκαιότητα μίας πνευμονεκτομής είναι οι εξής:

Τα ανατομικά στοιχεία που απαιτείται να διαταμούν και μάλιστα κατά την ακόλουθη σειρά είναι τα εξής:

  1. Πνευμονικές Φλέβες (Άνω και Κάτω)
  2. Πνευμονική Αρτηρία
  3. Στελεχιαίος Βρόγχος

Απαιτείται πάντοτε να συνοδεύεται από ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό του μεσοθωρακίου.

Η εγχείρηση διενεργείται κυρίως ανοικτά με πλάγια θωρακοτομή. Είναι δυνατόν να διενεργηθεί και με Ελάχιστα Επεμβατική μέθοδο αλλά είναι αρκετά εργώδης ως εγχείρηση.

Συνήθως απαιτείται μία ημέρα παραμονής στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας.

Είναι δυνατόν να απαιτηθεί και μετάγγιση αίματος ή παραγώγων αίματος.

Η συνολική νοσηλεία κυμαίνεται από 5 έως 10 ημέρες.

Ενδεχόμενες επιπλοκές είναι το Βρογχοπλευρικό συρίγγιο (σε ποσοστό 5-7%), η Αναπνευστική Ανεπάρκεια, η Λοίμωξη αναπνευστικού, η μετεγχειρητική Αρρυθμία κλπ. Οι επιπλοκές συμβαίνουν πιο συχνά αν ο ασθενείς έχει συνοσηρότητες και από άλλα συστήματα όπως καρδιακή ανεπάρκεια ή και στεφανιαία νόσος, σακχαρώδης διαβήτης, χρόνια λήψη κορτιζόνης, προηγηθείσα χημειοθεραπεία, γήρας, κλπ.

Στην δεξιά πνευμονεκτομή παρατηρείται μεγαλύτερο ποσοστό επιπλοκών σε σχέση με την αριστερή.

Ο χώρος του ημιθωρακίου μετά την αφαίρεση του πνεύμονα γεμίζει με πλευριτικό υγρό το οποίο σιγά σιγά λιγοστεύει και σταδιακά στην περιοχή εμφανίζεται μία ενδοθωρακική ίνωση. Το διάφραγμα ανυψώνεται, ο εναπομείναντας πνεύμονας παίρνει χώρο προς το κενό ημιθωράκιο και έτσι ο κενός χώρος του ημιθωρακίου μικραίνει αισθητά σε όγκο.

Ο ασθενής που θα υποβληθεί σε μία τέτοια εγχείρηση όταν περάσει την πρώτη φάση της αποθεραπείας του θα πρέπει να εμβολιαστεί άπαξ με το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου και ετησίως με το αντιγριππικό εμβόλιο ώστε να προφυλάσσει τον εναπομείναντα πνεύμονα από λοιμώξεις αυτού του είδους.

Πιθανές Επιπλοκές της Χειρουργικής Θώρακος

Οι επιπλοκές που μπορούν να συμβούν σε μία εγχείρηση θώρακος και σχετίζονται με τη νοσηρότητα και τη θνησιμότητα κυμαίνονται από 4 έως 9%. Παρακάτω αναφέρουμε μερικές:

Για να περιοριστεί η πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών πρέπει να υπολογιστούν οι παράγοντες κινδύνου του κάθε ασθενή και να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.

Παράγοντες κινδύνου για επιπλοκές είναι: